Πρωτόγεννής και Δευτερογενής Αγορά
Στην πρωτόγεννή αγορά οι εκδότες (κράτη, εταιρείες κτλ), εκδίδουν για πρώτη φορά χρεόγραφα στους επενδυτές και εισπράττουν χρήματα από αυτούς. Στην πραγματικότητα η πρωτόγεννής αγορά είναι εκεί που δημιουργούνται τα επενδυτικά προϊόντα. Για παράδειγμα όταν μια εταιρεία πραγματοποιεί δημόσια εγγραφή (IPO), δηλαδή πραγματοποιεί έκδοση μετοχών στο χρηματιστήριο, αυτό συμβαίνει στην πρωτόγεννή αγορά και έτσι οι μετοχές της αποκτάν υπόσταση. Κατά την διαδικασία της έκδοσης, οι επενδυτές δίνουν χρήματα για την απόκτηση των μετοχών στην εταιρεία και η εταιρεία εφόσον εισπράξει τα χρήματα, τους παραχωρεί τις μετοχές. Εν συνεχεία οι μετοχές διαπραγματεύονται στη δευτερογενή αγορά, δηλαδή στο χρηματιστήριο.
Πρέπει να τονιστεί ότι η πρωτόγεννής αγορά είναι η μοναδική αγορά στην οποία οι εκδότες εισπράττουν χρήματα από τους επενδυτές. Στη δευτερογενή αγορά τα κεφάλαια από της αγοραπωλησίες μετοχών, ομολόγων κτλ, μεταφέρονται ανάμεσα στους επενδυτές και μόνο.
Χρηματιστήριο-Δευτερογενής Αγορά
Εφόσον έχει πραγματοποιηθεί η έκδοση των χρηματοοικονομικών προϊόντων στην πρωτόγεννη αγορά, ξεκινάει η διαπραγμάτευση τους στο χρηματιστήριο.
Με τον όρο χρηματιστήριο, περιγράφεται μια οργανωμένη αγορά κινητών αξιών (μετοχών, ομολόγων, ETF κτλ), στην οποία πραγματοποιούνται συναλλαγές μεταξύ αγοραστών και πωλητών. Μέσα από το μηχανισμό του χρηματιστηρίου δίνεται η δυνατότητα στους επενδυτές να μπορούν να ρευστοποιούν ευκολά τις επενδύσεις τους και εξίσου ευκολά να επενδύουν τα κεφάλαια τους.
Μέσα από τη διαδικασία των αγοραπωλησιών διαμορφώνεται η τιμή των κινητών αξιών. Ειδικότερα, σε κάθε συναλλαγή υπάρχουν δύο μέρη, ο αγοραστής και ο πωλητής, δηλαδή υπάρχουν αυτοί που ζητάνε το διαπραγματεύσιμο προϊόν και αυτοί που το προσφέρουν. Όταν οι πωλητές-προσφορά είναι ισχυρότερη από τους αγοραστές-ζήτηση, οι τιμές οδηγούνται σε χαμηλότερα επίπεδα, ενώ αντίθετα όταν οι αγοραστές-ζήτηση είναι ισχυρότερη από τους πωλητές-προσφορά τότε η τιμή του διαπραγματεύσιμου προϊόντας αυξάνει.